Sztuka jest nie tylko źródłem estetycznych doznań, ale także formą lokowania kapitału, która może przynieść znaczne zyski. Inwestowanie w sztukę to praktyka zakupu dzieł sztuki, takich jak obrazy, rzeźby, grafiki, fotografie, a nawet instalacje czy multimedia, z zamiarem zyskania finansowego poprzez ich odsprzedaż w przyszłości. To podejście do sztuki, które przede wszystkim traktuje ją jako aktywa inwestycyjne, podobnie jak akcje, nieruchomości czy złoto.
Inwestowanie w sztukę wymaga jednak nie tylko kapitału, ale także wiedzy, doświadczenia i intuicji. Nie każde dzieło sztuki jest warte inwestycji, a rynek sztuki jest zmienny i podlega wielu czynnikom, takim jak moda, popyt, podaż, prestiż, opinia krytyków czy zmiany społeczne i polityczne. Dlatego inwestor musi być świadomy ryzyka, jakie wiąże się z zakupem dzieła sztuki, a także kosztów związanych z jego przechowywaniem, konserwacją, ubezpieczeniem czy transportem.
Jednym z segmentów rynku sztuki, który cieszy się coraz większym zainteresowaniem inwestorów, jest sztuka współczesna. Sztuka współczesna to termin obejmujący dzieła sztuki powstałe po 1945 roku, a więc po zakończeniu II wojny światowej, do czasów obecnych. Sztuka współczesna charakteryzuje się wielością stylów, technik, form i tematów, a także częstym nawiązywaniem do aktualnych problemów społecznych, kulturowych, politycznych czy ekologicznych. Sztuka współczesna jest często prowokacyjna, eksperymentalna i niekonwencjonalna, co sprawia, że budzi emocje i kontrowersje.
Zalety inwestowania w sztukę współczesną
Inwestowanie w sztukę współczesną ma wiele zalet, które przyciągają inwestorów. Oto niektóre z nich:
Wysoki potencjał zysku. Sztuka współczesna jest często niedoceniana i niedowartościowana, co daje możliwość zakupu dzieł sztuki po atrakcyjnych cenach. Jednocześnie sztuka współczesna ma duży potencjał wzrostu wartości, ponieważ może zyskać na popularności, uznaniu i prestiżu wraz z rozwojem kariery artysty, zmianą mody, pojawieniem się nowych kolekcjonerów czy odkryciem nowych aspektów dzieła. Przykładem może być obraz “Dziewczyna z balonem” brytyjskiego artysty Banksy’ego, który w 2006 roku został sprzedany za 37,2 tys. funtów, a w 2018 roku za 1,04 mln funtów2. Jednak to nie koniec historii, ponieważ tuż po sprzedaży obraz samoczynnie się zniszczył, co jeszcze bardziej podniosło jego wartość i znaczenie.
Możliwość odkrycia nowych talentów. Sztuka współczesna daje inwestorom szansę na odkrycie nowych, obiecujących artystów, którzy mogą stać się gwiazdami rynku sztuki w przyszłości. Inwestowanie w młodą sztukę wymaga jednak dużej wiedzy, badań i intuicji, ponieważ nie ma gwarancji, że artysta odniesie sukces i utrzyma się na rynku. Dlatego inwestor musi być na bieżąco z trendami, wystawami, recenzjami, nagrodami i opiniami krytyków, a także śledzić rozwój i twórczość artysty. Przykładem może być obraz “Portret Edmonda de Belamy” francuskiego kolektywu artystycznego Obvious, który w 2018 roku został sprzedany za 432,5 tys. dolarów, podczas gdy jego cena wywoławcza wynosiła 7-10 tys. dolarów3. Obraz ten był pierwszym dziełem sztuki stworzonym przez sztuczną inteligencję, co sprawiło, że wzbudził duże zainteresowanie i dyskusję.
Możliwość dywersyfikacji portfela. Sztuka współczesna jest formą inwestycji alternatywnej, która pozwala na dywersyfikację portfela inwestycyjnego i zmniejszenie ryzyka związanego z tradycyjnymi aktywami, takimi jak akcje, obligacje czy nieruchomości.
Możliwość czerpania przyjemności z posiadania dzieła sztuki. Inwestowanie w sztukę współczesną to nie tylko kwestia finansowa, ale także estetyczna i emocjonalna. Posiadanie dzieła sztuki, które podoba się inwestorowi, które inspiruje go, które wyraża jego osobowość, gust i wartości, to źródło satysfakcji i dumy. Inwestor może cieszyć się swoją kolekcją, pokazywać ją innym, uczestniczyć w życiu artystycznym, nawiązywać kontakty z artystami, krytykami, galerzystami i innymi kolekcjonerami. Inwestor może także wspierać rozwój sztuki współczesnej, promować młodych artystów, angażować się w działania społeczne i kulturalne związane z sztuką.
Jak inwestować w sztukę współczesną?
Inwestowanie w sztukę współczesną wymaga odpowiedniego przygotowania, planowania i strategii. Oto kilka kroków, które mogą pomóc inwestorowi w podjęciu właściwych decyzji:
Zdefiniować cel i budżet inwestycji. Inwestor musi określić, jaki jest jego cel inwestycyjny, czyli czy chce kupić dzieło sztuki dla przyjemności, dla prestiżu, czy dla zysku. Inwestor musi także ustalić, ile pieniędzy chce przeznaczyć na zakup dzieła sztuki, jak długo chce je posiadać, jakie są jego oczekiwania co do zwrotu z inwestycji, jakie jest jego podejście do ryzyka i jakie są jego preferencje podatkowe. Te czynniki wpłyną na wybór dzieła sztuki, jego ceny, jakości, stylu, techniki, autora i źródła zakupu.
Zgłębić wiedzę o sztuce współczesnej. Inwestor musi zdobyć jak najwięcej informacji o sztuce współczesnej, jej historii, trendach, kierunkach, artystach, dziełach, rynku, cenach, aukcjach, galeriach, krytykach, kolekcjonerach i innych aspektach.